Çolpan Ata Göğün Kapısına Açılan Kadim Taş Bahçesi
Issık Göl’ün rüzgarla titreşen kıyılarında yer alan Çolpan Ata, yalnızca kaya resimlerinden oluşan arkeolojik bir açık hava müzesi değil; Türklerin en eski şamanist dünya görüşünün, gök ile yer arasındaki görünmez köprünün ve ataların bilge nefesinin hala hissedilebildiği benzersiz bir ritüel alanıdır. Bu bölge, binlerce yıl boyunca göçebe toplulukların hem kozmik ritüellerini hem de toplumsal hafızalarını taşlara işlediği, böylece yazısız bir tarihin taş üzerine kazınmış en kalıcı arşivine dönüşmüş, sessiz ama son derece yoğun bir enerji alanı olarak kabul edilir. Çolpan Ata’daki petrogliflerin rastgele çizilmiş basit figürler olmadığı, bilakis şamanların trans hallerinde gördükleri vizyonları, toplulukların kutsal hayvan totemlerini, gök cisimleriyle kurdukları bağı ve doğa ruhlarına sundukları adak törenlerinin izlerini taşıdığı düşünülür. Her bir taşın üzerinde, sanki zamanın bilinçli bir şekilde yavaşladığı, geçmişle bugün arasında hafifçe salınan bir kapı vardır; bu kapıdan geçenler yalnızca eski bir kültürü değil, aynı zamanda. Türklerin evreni yorumlayış biçimini görür: göğün her hareketinin bir anlam taşıdığına, yıldızların kaderi şekillendirdiğine, ataların ruhlarının daima yakında olduğuna dair kadim bir inanç sistemi.
Şamanlar, “Çolpan” yani Venüs Yıldızını, hem yön bulmada hem kehanetlerde hem de ruhsal yolculuklarda rehber kabul ederlerdi; bu nedenle Çolpan Ata adı, mekanın kozmik bir merkez gibi görüldüğünü ima eder. Ritüeller sırasında şaman, davulunun titreşimiyle göğün kapılarını araladığını, ruhunun at sırtında yıldızlara koştuğunu ve topluluk adına görünmeyen varlıklardan bilgi ve şifa getirdiğini düşünürdü. Issık Göl’ün sularından yükselen sis, sabahın ilk ışığında taşların üzerine düşen parlaklık ve yıldızlarla dolu gece göğü, şamanların bu yolculuklarını kolaylaştıran doğal bir sahne oluştururdu. Çolpan Ata’nın en çarpıcı yönlerinden biri de, taşlardaki figürlerin çoğunun hareket halindeki hayvanları geyikler, dağ keçileri, karizmatik boynuzlu yaratıklar, güneş sembolleri temsil etmesi ve bu sembollerin şamanik “ruh hayvanları” doktrinini yansıtmasıdır. Bunun anlamı şudur: Her hayvan bir ruh, her ruh bir öğretmen, her öğretmen ise insanın kendi içindeki güce açılan bir anahtardır. Bu sebeple, Çolpan Ata yalnızca bir resim alanı değil, aynı zamanda insanın kendi içsel yolculuğunu başlattığı bir bilinç mekanı olarak görülür.
Bölgeyi ziyaret eden araştırmacıların çoğu, taşların dizilimlerinde belirgin bir astronomik uyum bulunduğunu, bazı kaya gruplarının dolunay, gündönümü ve kutsal takvim döngülerine göre konumlandığını belirtir. Bu da Türklerin yalnızca göçebe savaşçılar olmadığını, aynı zamanda göğün ritmini anlayan bir “kozmik takvim uygarlığı” geliştirdiklerini gösterir; çünkü onlar için zaman, göğün nefes alış verişiydi ve ritüeller bu nefesle uyumlanmak üzerine kuruluydu. Çolpan Ata’nın sessizliğinde dolaşan herkes fark eder ki, buradaki taşlar ölmemiştir; üzerlerinde duran gölgeler, güneşle değişen desenler, rüzgarın dokunuşu bile, hala işlevde olan bir kutsallığın parçası gibi davranır. Bu alan, modern dünyanın gürültüsünden uzak, insanın varoluşunun en eski sorularına taşların üzerinden cevap veren bir “atalar mabedi” gibidir. Burada, tarihin tozlanmış cümleleri yeniden uyanır; insan, unuttuğu köklerine doğru sessizce geri yürür ve kendini göğün altında ilk kez keşfediyormuş gibi hisseder.
Kısacası Çolpan Ata, yalnızca Kırgızistan’da bir bölge değil; Türklerin, göçebe atalarının, şamanların ve yıldızlarla konuşan bilge ruhların ortak hafızasıdır. Taşlar konuşur, göl dinler, rüzgar aktarır; ve insan bu kadim alanda, modern dünyanın unuttuğu o derin bağı yeniden hatırlar.
