İz Yok, Savaş Yok, Salgın Yok:
İndus Vadisi Uygarlığı’nın Ani Çöküşü Hala Neden Açıklanamıyor.
Bugünkü Pakistan ve Kuzey Hindistan topraklarında, yaklaşık M.Ö. 2600–1900 yılları arasında gelişen İndus Vadisi Uygarlığı, tarih sahnesinden beklenmedik ve iz bırakmayan bir şekilde çekildi geride kalanlar ise sorulardan ibaret, ne büyük bir savaş izi, ne kitlesel bir salgın kanıtı, ne de şehirleri yıkan devasa bir felaket. Döneminin en düzenli kentleri, İndus Vadisi şehirleri, çağının ilerisine geçmişti. Düzgün ızgara planlı sokaklar gelişmiş kanalizasyon ve drenaj sistemi, standart tuğla ölçüleri, kamusal banyolar ve su yönetimi özellikle Mohenjo-daro ve Harappa, antik dünyada benzeri zor bulunan şehircilik örnekleriydi. Tüm bunlara rağmen şehirler, aceleyle değil düzenli biçimde terk edilmiş görünüyor. Kazılarda bulunamayanlar. Arkeologları en çok şaşırtan bulgular şunlar oldu. Silah yığınları yok, kuşatmaya dair iz yok, yanmış şehir katmanları yok, toplu mezarlar yok, Hatta birçok evde günlük eşyalar yerli yerinde, kapılar kilitlenmiş izlenimi veriyor bu durum, panik içinde kaçıştan çok kontrollü bir ayrılma ihtimalini güçlendiriyor.
En Güçlü Teoriler (Kesinlik Yok)
İklim Değişikliği ve Kuraklık, Jeolojik veriler, muson sistemlerinin zayıfladığını gösteriyor. Tarım çöktü, su kaynakları azaldı şehir yaşamı sürdürülemez hale geldi, ancak bu süreç, görece yavaş ilerlemiş olmalı. Nehirlerin yatak değiştirmesi, İndus kültürünün bel kemiği nehirlerdi. Özellikle Ghaggar-Hakra Nehri’nin kuruduğu düşünülüyor, yerleşimler suya erişimini kaybetti, bu teori, şehirlerin birden değil, kademeli terkini açıklıyor.
Hastalık veya Salgın İhtimali. Bazı iskeletlerde enfeksiyon izleri tespit edilse de Kitlesel ölüme dair kanıt yok, salgın teorisi zayıf kabul ediliyor
İstila Teorisi (Büyük Ölçüde Terk Edildi) Bir dönem “Aryan istilası” öne sürüldü. Ancak modern çalışmalar bu görüşü desteklemiyor. Savaş kanıtı yok.
En Gizemli Detay Şiddetsiz Çöküş: Tarihte çoğu uygarlık savaşla, salgınla, ani felaketlerle, sona ererken, İndus Vadisi için kullanılan ifade şu “Sessiz dağılma” Bu, tarih biliminde nadir görülen bir durum. Yazı Sisteminin çözülememesi sorunu İndus yazısı hala çözülemediği için kendi anlatıları yok, krizlerden nasıl bahsettiklerini bilmiyoruz, göç kararını kim, nasıl aldı bilinmiyor. Bu da çözümü zorlaştıran en büyük etkenlerden biri.
Genel kabul gören yaklaşım “İndus Vadisi Uygarlığı çökmekten çok, başka bir yaşam biçimine evrilerek dağıldı.” Kırsal alanlara geçiş, küçük yerleşimlere bölünme ihtimali güçlü görünüyor.
Neden Hala Esrarengiz
Şiddet izi yok
Panik izleri yok
Merkezi çöküş kaydı yok
Yazılı açıklama yok. Bu nedenle İndus Vadisi şehirleri, bugün hala ‘tarihin en sessiz terk edilişi’ olarak anılıyor.
Kaynak: Archaeological Survey of India
