Hades Yeraltı Tanrısı
Yunan mitolojisinin en yanlış anlaşılan tanrılarından biri olan Hades, ölümün ve yeraltı dünyasının hâkimidir. Ancak o, sanıldığı gibi kötü veya şeytani değildir. Hades, ölümden korkmayan adaletin tanrısı. O, karanlığın içinde düzeni sağlayan, ruhların huzura kavuşmasını sağlayan sessiz bir güçtür.
Kökeni ve Yükselişi
Hades, Titan K ronos ve Rhea,nın en büyük oğludur Tıpkı kardeşleri Zeus ve Poseidon gibi o da babası tarafından yutulmuştur. Zeus’un babasını devirmesinin ardından kardeşlerini serbest bırakır ve evreni üçe bölerler:
Zeus: Gökyüzü
Poseidon: Denizler
Hades: Yeraltı Dünyası
Bu paylaşım kaderi belirler: Hades artık ölülerin diyarının hakimidir ruhların adaletli yargıcı olur.
Hades’in Krallığı
Hades’in hükmettiği yer “Yeraltı Dünyası” (Greekçe: Underworld ya da Erebus) olarak bilinir. Bu karanlık ama düzenli krallığın içinde her ruhun gideceği bir yer vardır:
Elysion (Elysium Tarlaları): İyi insanların, kahramanların, bilge ruhların sonsuz huzura kavuştuğu cennet benzeri yer.
Asphodel Çayırları: Ne iyi ne kötü olanların dolaştığı gri, sessiz alan.
Tartaros: Suçluların ve tanrılara ihanet edenlerin cezalandırıldığı derin karanlık kuyu.
Hades bu dünyada korkuyla değil, adaletle hükmeder. Onun mahkemesinde kimse rüşvet veremez, kimse ayrıcalıklı değildir.
Persephone ve Hades’in Aşkı
Hades’in en bilinen hikayesi Persephone'nin kaçırılmasıdır. Persephone, toprak tanrıçası Demeter'in kızıdır. Hades ona âşık olur ve yeraltına kaçırır. Demeter, kızının kaybolmasına öyle üzülür ki yeryüzü kuraklaşır, meyveler solup gider. Sonunda Zeus araya girer ve bir anlaşma yapılır. Persephone yılın yarısında yeraltında (Hades’in yanında), yarısını ise yeryüzünde (annesinin yanında) geçirir. Bu döngü, mevsimlerin doğuşunu simgeler. Persephone yeryüzüne çıktığında bahar ve yaz gelir, yeraltına indiğinde ise sonbahar ve kış başlar. Böylece Hades, doğanın dengesini bilmeden de olsa sağlamış olur.
Sembolleri ve Gücü
Hades, ölümün efendisi olmasına rağmen korkunç değil, dingin bir figürdür. Sessiz, kararlı, duygularını belli etmeyen bir tanrıdır. Onun sembolleri:
Siyah miğfer: Görünmezlik verir, tanrılar arasında “Görünmeyen Efendi” olarak anılır.
İki başlı köpek Cerberus: Yeraltı kapısını korur, hiçbir ölü geri dönemez.
Asa ve nar: Güç ve bereketin ölümle bile var olabileceğini simgeler.
Hades’in Gerçek Anlamı
Hades, “ölümün tanrısı” olarak değil, ölümden sonraki adaletin sembolü olarak görülmelidir. Onun hükmü korkutucu değildir kaçınılmaz gerçeğin kendisidir. Yunan düşüncesine göre Hades, yaşamın anlamını hatırlatan bir aynadır: “Ölümü bilmeyen, yaşamı anlayamaz.” Bu yüzden antik Yunan’da Hades’e dua edenler, ölümden korkmamak için değil huzurlu bir ölüm ve adaletli bir son dilemek için dua ederlerdi.
Tapınakları
Hades’e doğrudan tapınak yapılmazdı, çünkü o karanlıkta yaşar. Ancak bazı gizli kültler (örneğin Eleusis Gizemleri) ona özel törenler düzenlerdi. Tapınakların girişine genellikle siyah mermer kapılar yapılır, dualar gece fısıldanırdı.
Hades, insanın bilinçaltını temsil eder. Ruhun karanlık yönü, bastırılmış duygular ve geçmişle yüzleşme onun dünyasına girmek, kendi iç karanlığımızla yüzleşmek demektir. Karanlıkla dost olabilen kişi, tıpkı Hades gibi, gerçeğin efendisi olur. Hades, ölümden çok sonsuzluğun düzeninin temsil eder. Ne şeytandır, ne kurtarıcı O yaşamın kaçınılmaz denge unsurudur. Karanlık, Hades’in alanıdır ama bu karanlık içinde bile adalet , bilgelik ve sessiz bir huzur vardır. Hades’in krallığında sessizlik hüküm sürer çünkü orada herkes gerçeği bulur.
