Vitaminlerin Gücü: Küçük Moleküller, Büyük Etkiler
Vitaminler, vücudun görünmeyen ama en çalışkan yardımcılarıdır. Onlar olmadan enerji üretilemez, bağışıklık sistemi zayıflar, cilt ve ruh aynı anda yorulur. Görünmezler ama etkileri hissedilir; eksikliklerinde vücudun ritmi bozulur.
Peki bu küçük moleküller ne işe yarar, hangilerine dikkat etmeliyiz?
Vitamin Nedir?
Vitaminler, vücudun kendi başına üretemediği ama yaşamsal fonksiyonlarını sürdürebilmek için dışarıdan almak zorunda olduğu organik bileşiklerdir. Enerji kaynağı değillerdir; fakat enerjinin doğru kullanılmasını sağlayan düzenleyicilerdir.
İki gruba ayrılırlar:
• Suda çözünen vitaminler: B ve C vitamini
• Yağda çözünen vitaminler: A, D, E ve K vitaminler
Bu vitaminler vücutta depolanmaz, fazlası idrarla atılır. Bu nedenle her gün düzenli olarak alınmaları gerekir.
B Vitamini; Sinir sistemi, beyin fonksiyonları ve enerji üretiminde rol oynarlar. Eksikliğinde yorgunluk, unutkanlık, saç dökülmesi ve stres artışı görülebilir. Yumurta, süt ürünleri, tam tahıllar, yeşil yapraklı sebzeler ve ette bolca bulunur. Bitkisel beslenenler B12 desteğini mutlaka düşünmelidir.
C Vitamini; Bağışıklık sisteminin koruyucusu, cildin dostu, doğal antioksidandır. Eksikliğinde sık hastalanma, cilt kuruluğu ve yorgunluk yaşanır. Portakal, kivi, limon, yeşil biber ve brokoli de çokça bulunur. C vitamini pişirildikçe azalır, mümkünse çiğ tüketilmelidir.
Bu vitaminler vücutta depolanabilir; bu da hem avantaj hem risk oluşturur. Fazla alındığında karaciğer ve böbrek sağlığını olumsuz etkileyebilir.
A Vitamini; Göz sağlığı, cilt yenilenmesi ve bağışıklık için gereklidir. Havuç, tatlı patates, yumurta sarısı, süt ve karaciğerde sıkça bulunur. Eksikliği halinde, gece körlüğü ve kuru cilt gibi durumlarla karşılaşılabilir. Fazlalığı halinde ise, baş ağrısı ve cilt tahrişi görülebilir.
D Vitamini; Kemik ve kas sağlığının temel taşıdır. Eksikliğinde halsizlik, kemik ağrısı, depresif ruh hali görülebilir. Güneş ışığı, balık, yumurta ve süt ürünlerinde bolca karşımıza çıkmaktadır. En doğal D vitamini güneş ışığıdır.
E Vitamini; Antioksidan etkisiyle cilt, saç ve hücre sağlığını korur. Badem, fındık, avokado ve zeytinyağında bolca bulunur. Eksikliği halinde, kas zayıflığı ve bağışıklık düşüklüğü görülebilir. Fazlalığı durumunda ise, kan sulandırıcı ilaçlarla etkileşebilir.
K Vitamini; Kan pıhtılaşması ve kemik yapısının güçlenmesi için gereklidir. Ispanak, brokoli, lahana ve yeşil sebzeler kaynak depolarıdır. Eksiklik halinde, kolay morarma ve uzun süren kanamalara rastlanabilir.
Fazla Vitamin, Fazla Sağlık Değildir
Vitamin takviyeleri faydalı olabilir; ancak bilinçsiz kullanım vücut dengesini bozabilir. Özellikle A ve D vitaminleri fazla alındığında toksik etki yaratabilir. En sağlıklı yol, vitaminleri doğal besin kaynaklarından almak ve gerektiğinde doktor kontrolünde takviye etmektir.
Ekubo’dan Günlük Denge Tavsiyeleri
1. Tabağını renklendir. Her renk bir vitaminin işaretidir.
2. Su içmeyi unutma. Vitaminlerin taşınması için su şarttır.
3. Güneşle dost ol. D vitamini en doğal ışıktır.
4. Gerçek gıda tüket. Kutudan değil, topraktan gelsin.
5. Kahve ve çayı ölçülü iç. Aşırısı vitamin emilimini azaltabilir.
6. Ruhunu da besle. Dengeli bir zihin, güçlü bir bağışıklığın başlangıcıdır.
Vitaminler sadece bedeni değil, ruhu da besler. Eksikliğinde yorgunluk değil bazen umutsuzluk hissederiz. Doğru beslendiğinde sadece sağlıklı değil, daha dengeli, canlı ve huzurlu bir sen ortaya çıkar. Bedenin şifası doğada, ruhun şifası farkındalıktadır.
Ekubo Sağlık Köşesi - Hangi Vitamin Sensin?
Soruları cevapla, ruh haline en çok hangi vitaminin benzediğini bul. Belki de eksik olan sadece biraz güneştir.”
1. Soru
Bugün kendini en çok nasıl hissediyorsun?
a) Enerjim düşük, toparlanmam lazım.
b) Biraz hasta olur gibi hissediyorum.
c) Kendimi göstermek, parlamak istiyorum.
d) Kemiklerim, eklemlerim, vücudum destek istiyor.
2. Soru
Aşağıdakilerden hangisi sana daha çok hitap ediyor?
a) Zihin açıklığı ve odak
b) Bağışıklık ve korunma
c) Cilt, saç, parlaklık
d) Güçlü beden, sağlam iskelet
3. Soru
Bir tabak hazırlasak hangisini seçersin?
a) Yumurta + tam buğday ekmek + yeşillik
b) Portakal, kivi, bol limonlu salata
c) Avokado + badem + zeytinyağlılar
d) Balık + yoğurt + güneşli bir yürüyüş
4. Soru
Kendine bir cümle seç:
a) “Zihnim açık olsun yeter.”
b) “Hastalıklar benden uzak olsun.”
c) “Parlayayım, iyi görüneyim.”
d) “Sağlam beden sağlam ruh.”
Sonuçlar;
Çoğunlukla a diyorsan → B VİTAMİNLERİ
Senin ruhun “çalışkan vitamin” ruhu. Zihinsel olarak aktif, üretken ve canlı kalmak istiyorsun. B vitaminleri de tam bunu yapar ve sinir sistemini destekler, yorgunluğu azaltır, beyni besler. Tam tahıllar, yumurta, yeşil sebzeler; bitkisel besleniyorsan B12’yi unutma.
Çoğunlukla b diyorsan → C VİTAMİNİ
Sen korumacı, şefkatli ve iyileştirici bir enerjidesin. “Kötü bir şey olmasın” diyorsun. C vitamini de tam bunu yapar ve bağışıklık sistemini güçlendirir, hücreleri onarır. Limonlu su, renkli sebze-meyve, taze tüket. Sık hastalanıyorsan tahlil de yaptır.
Çoğunlukla c diyorsan → E VİTAMİNİ
Sen estetik seven, ışıltılı ve “ben iyi hissedeyim” diyen taraftasın. E vitamini antioksidan etkisiyle cildi ve hücreleri korur. Badem, fındık, çekirdekler, zeytinyağı. Cilt için dışarıdan takviyeye de bakılabilir ama önce beslenme.
Çoğunlukla d diyorsan → D VİTAMİNİ
Senin enerjin “temel” enerji: sağlamlık, köklenme, iskelet. D vitamini de böyle çalışır: kemikleri güçlendirir, bağışıklığı destekler. Güneşten korkma, 10-15 dakika yüzüne gelsin. Balık, yumurta, süt ürünleri. Kan tahliliyle düzeyine mutlaka baktır.
Uyarı; “Bu test eğlence ve farkındalık amaçlıdır. Vitamin eksikliği tanısı koymaz. Uzun süren halsizlik, saç dökülmesi, tırnak kırılması, sık enfeksiyon gibi şikayetlerde mutlaka doktorunuza veya diyetisyeninize başvurun.”
