Sosyal Medyanın Doğru Kullanımı
Sosyal medya, paylaşmanın ve etkileşimin modern dilidir. Ancak bu alan, sadece özgürlük değil, aynı zamanda sorumluluk da taşır.
1. Kişisel Verilerin Korunması
İnternette paylaştığınız bilgiler başkalarının eline geçebilir. İşte buna karşı dikkat edilmesi gerekenler: Kimlik bilgileri (TCKN, pasaport, adres gibi) sosyal medya hesaplarında açık şekilde paylaşılmamalıdır. Başkalarının izni olmadan onların fotoğrafını, videosunu veya kişisel verilerini yaymak yasal sonuçlara yol açabilir. (özel hayatın gizliliğini ihlali gibi). Yurt dışında ve Türkiye’de, kişisel veri koruma kanunları hassasiyetle uygulanmaktadır. Siz de paylaşımlarınızı bu bilinçle yapmalısınız.
2. Telif ve İçerik Hakları
Paylaştığınız görseller, videolar, müzikler veya yazılı içerikler başkasına ait olabilir. Bu durumda: Yazılı izin alınmalı ya da telifsiz içerikler kullanılmalıdır. Kaynağı belirtmek iyi bir uygulamadır. Başkalarının içeriklerini “eser sahibinin izni olmadan” yeniden yayınlamak Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa aykırılık teşkil edebilir.
3. Reklam, Sponsorluk ve Etki Alanı
Sosyal medya üzerinden ürün veya hizmet pazarlarken ya da sponsorluk alırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar söz konusudur. Türkiye’de, özellikle influencer’lar için “Reklam olduğu” açıkça belirtilmelidir. Örneğin: “Bu paylaşıma sponsor alındı”, “ücretsiz ürün gönderildi” gibi ifadeler olmalıdır. Ürün tanıtımı veya sponsorlu içeriklerde “#reklam” veya “#işbirliği” etiketi kullanılmalıdır. İçerik, yanıltıcı veya yalan vaat içermemelidir. “Bu ürün kesin zayıflatır” gibi bilimsel verisi olmayan iddialar soruna yol açabilir. Reklam Kurulu, sosyal medya paylaşımlarını da denetler.
4. İfade Özgürlüğü ve Sorumluluğu
Sosyal medya bir ifade özgürlüğü alanıdır, eleştiri hakkı vardır ancak bu özgürlük koşulsuz değildir. Hakaret, iftira, nefret söylemi, terör propagandası gibi paylaşımlar, Türk Ceza Kanunu ve ilgili medya kanunları kapsamında cezai sorumluluk doğurabilir. Örneğin, Türkiye’de dijital ortamda “yanıltıcı bilgi yayma” (disinformation) amacıyla yapılan eylemler yeni düzenlemelerle suç kapsamına alınmıştır.
Paylaşımlarınızda; başkalarının haklarına saygı ve bilgi doğruluğuna özen gösterin. Duygusal manipülasyona açık, tahrik edici ya da saldırgan üsluplardan kaçının. Hakaret, iftira, nefret söylemi veya yanlış bilgi yaymak suçtur. Türk Ceza Kanunu’na göre dijital ortamda “halkı yanıltıcı bilgi yaymak” cezai yaptırıma tabidir. Paylaşım yapmadan önce; bilginin doğruluğu teyit edilmeli, güvenli ve saygılı ifadeler içerip içermediği kontrol edilmelidir.
5. Platformların Kuralları ve Mevzuat
Her platformun kendi topluluk kuralları ve kullanım sözleşmesi vardır. Bu sözleşmelerin dikkate alınarak hareket edilmesi ve paylaşımların yapılmasında fayda vardır. Türkiye’de sosyal medya platformlarına ilişkin özel kurallardan biri de; gün içerisinde 1 milyon kullanıcıdan çok kişi tarafından kullanılan platformların Türkiye’de “resmî temsilci” ataması zorunluluğu getirilmiştir. Platformlara erişimin sınırlandırılması ya da içeriklerin engellenmesi gibi önlemler alınabilmektedir. Paylaşımlar, hem platform kurallarına hem de Türkiye’deki İnternet Yasası ve KVKK gibi düzenlemelere uygun olmalıdır. Bu yüzden, platformların kullanıcı sözleşmelerinin okunması, kanunlara uygun hareket edilmesi ve değişen düzenlemelerin takip edilmesi oldukça önem arz etmektedir.
6. Bilinçli Paylaşım ve Dijital Sorumluluk
Sosyal medya kullanımı sıradan bir eylem değil; bir etki alanı yaratma aracıdır. Bu yüzden; paylaşmadan önce düşünün: Bu içerik kimlere ulaşabilir? Nasıl algılanabilir? Olumsuz sonuç doğurabilecek paylaşımlardan kaçının (örneğin; mahremiyet ihlali, yanlış bilgilendirme gibi).
Her paylaşım bir iz bırakır. Bilgiyi doğrulamadan paylaşmak, yanlış yönlendirme veya manipülasyon riski taşır. Güvenlik için güçlü şifreler, iki adımlı doğrulama ve gizlilik ayarları önemlidir.
Sosyal medya özgürlüğün sesi olabilir ama sesin tonu senin sorumluluğundur. Ekubo, dijital dünyada bilinçli, etik ve saygılı bir varoluşu savunur. Her paylaşım bir iz bırakır; o izin güzel ve iyi bir hikayeye dönüşmesi senin elindedir.