6306 Sayılı Kanun Kapsamında Kentsel Dönüşüm Süreci  

Kentsel dönüşüm, afet riski taşıyan ve ekonomik ömrünü tamamlamış yapıların yenilenerek daha güvenli ve yaşanabilir alanlara dönüştürülmesini amaçlayan bir süreçtir. Türkiye’de 6306 sayılı Kanun kapsamında yürütülür ve özellikle deprem riski yüksek bölgelerde uygulanır. Riskli yapıların yıkılıp yerine sağlam, modern ve çevreye duyarlı yapıların inşa edilmesi temel ilkelerindendir. Bina risk tespiti, tapuya bildirim, yıkım kararı, proje geliştirme, inşaat ve teslim aşamaları kanunun kapsamını oluşturur. Can ve mal güvenliğini sağlamayı, deprem riskine karşı önlem almayı, plansız yapılaşmayı ortadan kaldırmayı ve yaşam kalitesini artırmayı amaçlar. 

Riskli Yapıların Tahliyesi ve Yıktırılması

Riskli yapı tespitine karşı yapılan itirazın reddedilmesi veya riskli yapı tespitine itiraz edilmemesi üzerine riskli yapı tespiti kesinleşir. Bu durumda, İdarece riskli yapıların tahliyesine ve yıktırılmasına ilişkin olarak ayni ve şahsi hak sahiplerine yapılacak tebligat, tahliye ve yıktırmaya ilişkin tutanağın yapıya asılması, maliklere e-Devlet Kapısı üzerinden bildirilmesi ve ilgili muhtarlıkta on beş gün süre ile ilan edilmesi suretiyle yapılır. Tahliye ve yıktırmaya ilişkin işlem, muhtarlıkta yapılan ilanın son günü ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ edilmiş sayılır. Tahliyesi istenilen yapılar, ayrıca Başkanlığın internet sayfasında on beş gün süre ile ilan edilir.

İdarece, yapının tahliyesi ve yıktırılması için yapı maliklerine doksan günden fazla olmamak üzere süre verilir. Verilen bu süre içerisinde yapının maliklerince tahliye edilerek yıktırılması gerekmektedir. Verilen bu sürenin tamamlanmasının akabinde İdarece yapının maliklerince yıktırılıp yıktırılmadığı mahallinde kontrol edilir. Riskli yapı, malikleri tarafından yıktırılmamış ise, riskli yapıya elektrik, su ve doğal gaz gibi hizmetlerin verilmemesi ve verilen hizmetlerin durdurulması ilgili kurum ve kuruluşlardan istenir. 

Yıkım ruhsatı;  riskli yapı maliklerinden biri veya birkaçının veya bunların vekillerinin müracaatı üzerine yıkılacak yapının tahliye edildiğine ve elektrik, su ve doğalgaz hizmetlerinin kapatıldığına dair ilgili kurum ve kuruluşlardan alınmış belgelerin sunulmasına veya yapının tahliye edildiğinin ve elektrik, su ve doğalgaz hizmetlerinin fiilen kapatıldığının İdarece tespit edilerek tutanağa bağlanmasına ve bina yüksekliği 21.50 m den fazla olan binalarda yıkım sorumlusu olarak statik fenni mesulün belirlenmesine istinaden, maliklerin muvafakati aranmaksızın altı işgünü içerisinde düzenlenir.

Maliklere verilen süreler içerisinde maliklerce yıktırılmayan riskli yapılar mülki amire bildirilir ve bu yapıların tahliyesi ve yıktırma işlemleri, mülkî amirler tarafından sağlanacak kolluk kuvveti desteği ile İdarece yapılır/yaptırılır. Akabinde İdarece yıktırılan riskli yapılara ilişkin bilgiler ARAAD bilgi sistemine kaydedilir. Malikler tarafından yıktırılmadığı için İdare tarafından yapılan veya yaptırılan tahliye ve yıkım işlemlerinin masraflarından malikler hisseleri oranında sorumludur. Yıktırma işleminin masrafı maliklerden 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.

Riskli olduğu kesinleşen yapıların “güçlendirilmesi” veya “yıktırılması” 6306 sayılı Kanunun emredici hükmüdür ve söz konusu binalarda ikamet edenlerin “can güvenliği” açısından mecburidir. 

Kaynak; https://kdb.gov.tr