İznik Konsili (325) – Dünyayı Değiştiren Toplantı
İznik Konsülü Nedir?
İznik Konsülü, M.S. 325 yılında Roma İmparatoru I. Konstantin tarafından çağrılan ve Hristiyanlık tarihindeki ilk “evrensel” (ekümenik) konsil olarak kabul edilen büyük bir toplantıdır. Bu toplantının amacı, Hristiyanlığın içindeki derin görüş ayrılıklarını sona erdirmek ve tüm imparatorlukta tek ve ortak bir inanç düzeni oluşturmaktı, bugün dünya üzerinde 2 milyarı aşkın Hristiyanın temel inançları, bu konsil sırasında belirlenen kararlarla şekillenmiştir.
Konsül Nerede Yapıldı?
Toplantı, bugünkü Bursa’nın İznik ilçesinde, o dönemin adıyla Nicaea şehrinde yapıldı iznik, Roma’nın hem stratejik hem de dini açıdan sessiz, güvenli ve tarafsız bir bölgesiydi. İmparator Konstantin burada, konsül üyeleri için geniş bir saray salonu tahsis etti.
Konsül Ne Zaman Oldu?
Başlangıç Tarihi. M.S. 20 Mayıs 325 Yaklaşık 2 ay süren toplantı Roma İmparatorluğu’nun Hristiyanlığı serbest bıraktığı ve hızla güçlendiği yıllar bu tarihten önce, Hristiyanlık 300 yıl boyunca baskı altında yaşamış bir inançtı. Konsül, tarihte ilk kez Hristiyanların devlet eliyle resmi olarak toplandığı büyük bir dönüm noktasıdır. Roma İmparatoru I. Konstantin emriyle konsül toplandı. İmparatorluk içinde büyüyen Arius krizi yüzünden Hristiyan toplum ikiye bölünmüştü, bu bölünme, dini olmaktan çıkmış siyasi, ekonomik ve toplumsal çatışmalara dönüşmüştü.
Arius: İsa Tanrı değildir
Tanrı’dan sonra yaratılmış bir varlıktır. Bu görüş özellikle Mısır ve Libya’da çok yayılmıştı. Kilise İsa Tanrı ile aynı özdendir.” (Homoousios) Bu tartışma o kadar büyüdü ki, Roma İmparatorluğu’nun birlik ve bütünlüğünü tehdit eder hale geldi Konstantin’in amacı devleti tek inanç altında birleştirmek Hristiyanlığı güçlendirerek imparatorluğu siyasi olarak sağlamlaştırmak tartışmaları kesip net bir doktrin oluşturmak bu nedenle, tarihçiler İznik Konsülü’nü “hem dini hem siyasi bir proje” olarak değerlendirir.
Konsüle:
Yaklaşık 318 piskopos, ayrıca yüzlerce rahip, din adamı ve imparatorun temsilcileri katıldı. Katılan önemli merkezler, Roma, Kudüs, Antakya, İskenderiye, Konstantinopolis ,Kapadokya ,Efes ,Kıbrıs ,Suriye ,Filistin ve Anadolu’nun çeşitli bölgeleri bu konsül, o dönem Hristiyan dünyasının neredeyse tüm coğrafyalarını kapsayan ilk büyük küresel toplantı oldu. Konsülde Neler Konuşuldu Arius'çuluk tartışması en büyük konu buydu. İsa’nın doğası, Tanrı ile ilişkisi ve “tanrısallık” derecesi tartışıldı. İnanç Birliği dogma belirleme herkesin uyması gereken ortak bir Hristiyan inanç bildirgesinin oluşturulması hedeflendi. Paskalya tarihi Paskalya’nın her bölgede farklı zamanlarda kutlanması kaosa neden oluyordu tek takvim belirlendi. Kilisenin İdari Yasaları ruhbanların davranış kuralları, kilise hiyerarşisi, yetki paylaşımı ,disiplin cezaları gibi konular düzenlendi.
Konsülden çıkan Sonuçları Arius’un görüşleri reddedildi Arius ve taraftarlarının öğretileri “sapkınlık” olarak ilan edildi. İznik İnanç Bildirgesi yazıldı Bugün hala Katolik ve Ortodoks kiliselerinde temel inanç metni olarak okunur. bu bildirge Tanrı’nın yapısı İsa’nın özelliği Kutsal Ruh’un yeri gibi temel doktrinleri belirledi. Hristiyanlık resmen sistemli bir dine dönüştü konsül öncesi Hristiyanlık farklı bölgelerde farklı şekillerde yaşanıyordu, bu kararla din ilk kez “merkezi bir otoriteye” kavuştu. Devlet ile Kilise İlişkisi Resmileşti Roma tarihinde ilk kez bir imparator, dini konularda doğrudan söz sahibi oldu, bu model, yüzyıllar boyunca Avrupa siyasetini belirledi, yeni bir Hristiyanlık kimliği doğdu konsül sonrası Hristiyanlık farklılıkların toplandığı değil, tek inanç çizgisinin belirlendiği bir sistem haline geldi.
İznik konsülü neden tarih açısından çok önemli , Hristiyanlığın “anayasası” burada yazıldı, Bugün dünya üzerindeki bütün Hristiyan mezheplerinin temel öğretileri İznik kararlarından doğmuştur. Roma’nın resmi ideolojik yapısı değişti pagan Roma’dan “Hristiyan Roma”ya geçiş hızlandı, Avrupa medeniyeti etkilenmiştir, hukuk, sanat, felsefe, eğitim, toplum düzeni İznik kararlarının şekillendirdiği kültürün ürünüdür siyasi güç din ilişkisi yeni bir modele geçti İmparator ve kilise arasındaki işbirliği, Orta Çağ’ın yapısal temelini oluşturdu. Mezhep çatışmalarının başlangıcı ve çözümüdür İznik’te alınan kararlar, sonraki yılların teolojik tartışmalarını belirledi.
Konsil, Roma İmparatorluğu döneminde yapıldı, o sırada imparatorluk Konstantin (Flavius Valerius Constantinus) tarafından yönetiliyordu. Roma artık yavaş yavaş pagan karakterinden uzaklaşıp Hristiyan kimliğe sahip bir imparatorluğa dönüşüyordu. İznik Konsülü, insanlık tarihinin en önemli kırılma anlarından biridir. Bir dinin yapısını belirledi Bir imparatorluğun ideolojisini değiştirdi Bir medeniyetin düşünce sistemini şekillendirdi Devlet kilise modelini tanımladı bugünkü Hristiyanlığın temelini attı İznik Konsülü, sadece dini bir toplantı değil dünya tarihini yeniden yazan bir karardır.
