Bilim İnsanları İnsan Kaynaklı Etkiyi Doğruladı
Dünya’nın dönüş ekseni, son yıllarda beklenmedik bir değişim gösterdi. Bilim insanlarının yaptığı yeni analizlere göre, gezegenimizin dönüş ekseni yaklaşık 80 santimetre doğuya doğru kaydı. Bu kaymanın arkasında ise doğal süreçlerden çok, insan faaliyetleri var. Bu tespit ilk bakışta küçük bir değişim gibi görünse de, Dünya’nın dönüş dengesinin bile insan müdahalesiyle değişebildiğini göstermesi açısından son derece kritik.
Araştırma Ne Ortaya Çıkardı?
1990’ların başından 2010’lu yıllara uzanan veriler incelendiğinde, Dünya’nın dönme ekseninin sistematik şekilde farklı bir noktaya doğru kaydığı hesaplandı. Bilimsel modeller, buzulların erimesi ve doğal jeolojik hareketlerin bu kaymayı açıklamakta yetersiz kaldığını gösterdi. Modellemeye sonradan eklenen bir veri, tabloyu tamamen değiştirdi. Yeraltı sularının aşırı çekilmesi. İnsanlık, sadece 17 yılda yeraltından milyarlarca ton su çekti. Bu su daha sonra tarım, içme suyu ve endüstriyel kullanım yoluyla yüzeye ve dolaylı olarak okyanuslara karıştı. Böylece Dünya üzerindeki kütle dağılımı değişti ve gezegen adeta “dengesini yeniden kurmak” için eksenini kaydırdı.
Bilim İnsanlarının Yaptığı Hesap Şu:
Yeraltından çekilen su = Büyük bir kütle kaybı
O suyun okyanuslara ulaşması = Kütlenin başka bir yere taşınması
Sonuç = Dünya’nın dönüş ekseninde ≈ 80 cm’lik kayma
Bir fizikçi bu durumu şöyle açıklıyor:
“Bir buz patencisinin dönüş sırasında kollarını açıp kapatarak dengesini değiştirmesine benzetebiliriz. Dünya da kütle değişimini hissettiği anda dengesini yeniden kurar.” Araştırmanın detaylarında yer alan bilgiler şu noktaya işaret ediyor. Kuzeybatı Hindistan, Batı Kuzey Amerika; Bu bölgelerde yıllardır devam eden yoğun yeraltı suyu çekiminin etkisi, Dünya’nın kütle dengesini gözle görülür biçimde değiştirecek kadar büyük. “80 santimetre eksen kayması mevsimleri değiştirir mi?”
Uzmanların yanıtı net:
Hayır. Bu kayma, günlük hayatı etkileyecek kadar büyük değil. Ancak önemsiz de değil. Çünkü bu değişim: Uzun vadeli iklim hesaplamalarını, Navigasyon sistemlerini, Jeodezik ölçümleri, Uydu takip modellerini etkileyebilecek bir niteliğe sahip.
Yani gezegenin "ince ayarlarında" hissedilen bir sapma. Asıl Korkutan Nokta. İnsan Etkisi Artık Gezegen Ölçeğinde
Bu bulgu, iklim krizinin ötesinde bir gerçeği ortaya çıkarıyor: İnsanlık artık sadece atmosferi veya biyolojik çeşitliliği değil, Dünya’nın fiziksel dengesini bile değiştirebilecek bir güce sahip. Yeraltı suyu çekimi, yıllarca “bölgesel bir sorun” olarak görülüyordu. Ancak son çalışmalar bunun gezegen ölçeğinde bir etki yarattığını açıkça gösterdi.
Bilim Dünyasının Çağrısı
Yeraltı sularının kontrolsüz kullanımına sınırlama getirilmeli,
Sürdürülebilir su yönetimi politikaları uygulanmalı,
Yeraltı suyu çekimi, küresel iklim modellerine dahil edilmeli,
Devletler arası ortak bir izleme mekanizması kurulmalı.
Çünkü artık küçük görünen yerel kararlar, Dünya’nın dönüşünü bile etkileyebiliyor.
Dünya’nın Dengesini İnsan Değiştiriyor
80 santimetrelik eksen kayması, insan faaliyetlerinin sandığımızdan çok daha derin sonuçlara sahip olduğunu gösteriyor. Buzulların erimesi, deniz seviyelerinin yükselmesi, sıcaklık rekorları… Şimdi bunlara bir yenisi eklendi: Dünya’nın ekseni bile insan yüzünden yer değiştiriyor.
