HUNLARDAN CUMHURİYETE TÜM BÜYÜK TÜRK DEVLETLERİ
Büyük Hun İmparatorluğu (MÖ 220 – MS 216)
Türk tarihinin bilinen ilk büyük devleti. Mete Han döneminde askerî disiplin, ok yay taktiği, onluk ordu sistemi ve bozkır yönetim modeli kuruldu. Çin üzerinde ciddi baskı kurdu ve tarihi “Çin Seddi” inşasına kadar götürdü. Başkent: Ötüken Türk devlet aklının temeli.
Batı Hun Devleti (48 – 216)
Büyük Hun İmparatorluğu ikiye ayrıldıktan sonra batı kolunu oluşturdu. Orta Asya’daki güç dengesini belirledi. Hunların batıya göç sürecini hazırladı.
Avrupa Hun İmparatorluğu (374 – 469)
Attila’nın liderliğiyle Avrupa’nın kaderini değiştiren devlet. Roma İmparatorluğu dâhil tüm Avrupa, Hun siyasi etkisini doğrudan yaşadı. Merkez: Orta Avrupa Önem: Kavimler Göçü’nü başlatarak Avrupa tarihini yeniden şekillendirdi.
Ak Hun (Eftalit) Devleti (420 – 562)
Orta Asya İran bölgesinde hakimiyet kurdu. Sasanileri etkiledi, ticaret yollarını kontrol etti. İran coğrafyasında büyük güç.
Göktürk Kağanlığı (552 – 630)
Tarihte ilk kez “Türk” adını devlet adı olarak kullanan imparatorluk. Asya steplerinde demir dağları eriterek özgürleşme destanı bu devlete dayanır. Başkent: Ötüken , Orhun Yazıtları sayesinde Türk kimliği ilk kez yazılı hale geldi.
Avar Kağanlığı (562 – 804)
Macaristan merkezli büyük bir Türk devletidir. Slav toplulukları üzerinde geniş etkiye sahipti. Avrupa’da geniş hâkimiyet alanı kuran Türk devleti.
Hazar Kağanlığı (651 – 983)
Kafkasya, Karadeniz ve Orta Asya ticaret yollarını kontrol eden güçlü Türk devleti. Ticaret, diplomasi ve kültürel hoşgörüde ileri seviyedeydi.
Uygur Kağanlığı (744 – 840)
Türklerin yerleşik hayat, şehir uygarlığı, kütüphane sistemi ve sanat alanındaki en önemli atılımı. Kağıt, matbaa, resim ve edebiyat alanında büyük ilerleme.
Karahanlılar (840 – 1212)
İlk Müslüman Türk devleti. Satuk Buğra Han’ın İslamiyet’i kabul etmesiyle Türk İslam kültürünün temelleri atıldı. Türk kimliği ile İslam kültürünün birleştiği devlet.
Gazne Devleti (963 – 1186)
Sultan Mahmud’un Hindistan’a 17 büyük sefer düzenlemesiyle tanınır. Merkez Afganistan İran bölgesi Bilim, sanat ve mimari gelişmiştir.
Büyük Selçuklu Devleti (1037 – 1194)
Orta Doğu’nun siyasi dengesini tamamen değiştiren imparatorluk. 1071 Malazgirt Zaferi ile Anadolu’nun kapılarını Türklere açtı. Başkent Rey, İsfahan Türklerin dünya siyasetinde zirveye çıktığı dönem.
Harzemşahlar (1097 – 1231)
Selçuklu mirasının büyük kısmını devraldı. Fakat Moğol istilası ile yıkıldı. Orta Asya güç dengesi belirleyicisi.
Altın Orda Devleti (1242 – 1502)
Cuci Han koluna bağlı Türk-Moğol devleti. Zamanla tamamen Türkleşti. Rusya’nın şekillenmesinde kritik rol oynadı. Merkez: Deşt-i Kıpçak / Kıpçak Türk kültürünü yaydı.
Timur İmparatorluğu (1370 – 1507)
Emir Timur tarafından kurulan büyük askeri güç. Bilim ve sanat hamlesi yaptı. Merkez Semerkant Uluğ Bey’in rasathanesi, dönemin en ileri bilim merkezidir.
Babür İmparatorluğu (1526 – 1858)
Türk hükümdarı Babür Şah tarafından Hindistan’da kuruldu. Dünya mimarisinin en önemli eseri Taj Mahal bu devlete aittir. Türk İslam sanatının zirvesi.
Osmanlı İmparatorluğu (1299 – 1922)
600 yıl boyunca üç kıtada hüküm süren, dünyanın en uzun soluklu Türk devletlerinden biri. Başkent: Bursa , Edirne , İstanbul Avrupa, Asya ve Afrika’da büyük güç Denizlerde hakimiyet Dünya siyasetini belirleyen devlet
Türkiye Cumhuriyeti -1923
Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan modern Türk devleti. 16 büyük devletin mirasını devralan, bugün dünyanın en köklü devlet geleneklerinden birine sahip ülke. egemenlik milletindir, modernleşme hareketleri, eğitim, bilim, hukuk ve demokrasi temelli yapı, Türk tarihinin yaşayan son halkası Hunlardan Türkiye Cumhuriyeti’ne uzanan bu yol, Türk milletinin devlet kurma geleneğinin ne kadar güçlü ve kesintisiz olduğunu kanıtlar. Her devlet bir sonrakine bir kültür, bir yönetim sistemi, bir miras bırakmış bugünkü Türkiye Cumhuriyeti bu zincirin en güçlü halkası olarak tarihteki yerini almıştır.
